Türkiye Komünist Partisi, üye ve gönüllüleri için bir Covid-19 Bülteni yayımlıyor. İlki 17 Mart tarihinde yayımlanan bülten, e-posta aracılığıyla partinin tüm üye ve gönüllülerine ulaştırılıyor.
TKP Merkez Komite üyesi Savaş Sarı, bültenin parti içinde görevlendirilen sağlıkçılarca oluşturulan bir komisyonun katkılarıyla hazırlandığını söyledi. Sarı, bültenin bir açık yayın olarak tüm yurttaşlarla paylaşılmadığını, amaçlarının salgınla oluşan özel koşullarda örgütlü çalışmayı sürdürmek ve güçlendirmek olduğunu belirtti. “Covid-19 Bülteni bir örgüt genelgesi değil. Bireysel ve kolektif korunma yolları hakkında bilgilerden, patronların fırsatçılığına karşı geliştirilmesi gereken mücadeleye, salgın döneminde bireylerin ve toplumun psikolojik iyi halini korumak için yapılması gerekenlerden, hurafelerden ve bilim dışı panik söylemlerinden arındırılmış bilgilendirmelere kadar uzanan geniş bir alanda paylaştığımız bilgilerle çıkıyor. Bir bakıma bir iç yayın elbette ama bu yayın semt evlerinde halkı örgütlü ve dayanışma içinde kılmaya dönük çalışmaları besliyor. Uygun içerikleri parti üyeleri dostlarıyla da paylaşıyor” diye konuşan Sarı, bültenin 19 Mart günü yayınlanan ikinci sayısının Koronavirüs hakkında derlenen bilgilere ayrıldığını söyledi.
TKP’nin üye ve gönüllüleri için yayımladığı Covid-19 Koronavirüs bilgilerini okurlarımızla paylaşıyoruz.
Kısaca Korona dediğimiz hastalığın adı nedir?
Halk arasında korona (corona) hastalığı denen hastalığın tam ismi COVID-19’dur.
Co=corona, VI=virüs, D=Disease (İngilizce hastalık) 19 ise 2019 yılını belirtiyor.
Bu hastalığa neden olan virüsün ismi ise SARS-CoV-2 (İngilizce ağır ani solunum yolu hastalığına yol açan korona virüs 2).
Neden 2 deniliyor? Çünkü yıllar önce bir salgın yapan başka bir korona virüs daha vardı. Kısaca SARS ve MERS denilen ve öldürücü salgınlara yol açan bu hastalıkların etkenleri de korona virüsü ile akraba. İnsanlık korona ile yeni karşılaşmıyor, tipi farklı sadece. Yani ortada iki kısaltma var, biri hastalığın ismi, diğeri ise bu hastalığa neden olan virüsün ismi.
Resim: korona virüsü
Mikrop nedir?
Gözle görünmeyen, mikroskop ile görülebilen tek hücreli canlılardır. Bakteriler, virüsler, mantarlar hepsi mikroptur. Her mikrop hastalık yapmaz, İnsanlar, hayvanlar ve bitkilerde yaşayabilirler.
Bakteri: Tek hücrelidirler, çok çeşitli şekillerde olabilirler. Örneğin koleranın etkeni virgül, vereminki ise çubuk şeklindedir. Virüslere göre daha karmaşık yapıları vardır. Faydalı ve zararlı bakteriler vardır. Faydalı bakteriler birçok gıdanın yapımında bize yardım ederler, ayrıca bağırsaklarımızda yaşayarak sindirim sistemimize yardımcı olurlar. Onların ölmesini istemeyiz.
Resim: verem basili
Ancak hastalık yapan bakteriler farklıdır, bir kısmı özellikle antibiyotiklerin bulunmasından önce insanlık tarihine geçen çok büyük salgınlar yapmışlardır. Örneğin vebanın etkeni bir bakteridir. Günümüzde Yemen’de binlerce kişinin ölümüne neden olan koleranın etkeni de bir bakteridir. Bir başka örnek ise ülkemizde de sinsice aramızda yaşayan verem hastalığının etkeni tüberküloz basilidir.
Virüs: bakterilerden daha küçük varlıklardır. Bakteriler gibi hücre çekirdeğine sahip değildirler. Yaşamaları için bir canlı hücreye gereksinimleri vardır. Evrimde genetik çeşitliliği arttırdığı düşünülmektedir. COVID-19 hastalığına SARS-CoV-2 virüsü neden olmaktadır. Başka bir örnek ise AIDS hastalığına neden olan HIV virüsüdür.
Hastalıklar ile virüslerin isimleri aynı olmayabiliyor. Kızamık hastalığının da etkeni de bir virüstür. Ayrıca insan, hayvan ve bitkilerde kanser oluşturan virüsler de vardır.
Epidemi nedir, pandemi nedir?
Pieter (baba) Bruegel: Ölümün Zaferi (veba salgını) -1562
Epidemi salgın demektir. Salgın, bir hastalığın ani bir şekilde ve beklenenden daha fazla sayıda ortaya çıkmasıdır.
Pandemi ise salgının başka ülkelere ve kıtalara yayılması ve çok sayıda insanı etkilemesi anlamında kullanılır. Ender görülen bir durumdur.
Karantina ve izolasyon nedir, aralarında fark var mı?
Karantina, bulaşıcı bir hastalığa maruz kalan şüpheli durumdaki insanları bir süre hiç kimse ile temas ettirmemek yoluyla alınan bir tedbirdir. Bu tedbirin kaç gün olacağı hastalığın kuluçka dönemine göre değişir. Koronada bu 14 güne kadar uzayabildiği için 14 günlük karantina tedbiri konmaktadır. Yani bu kişiler henüz hasta değildir, ya da bilmiyoruz hasta olduklarını, hasta da olabilirler.
Resim:Tahaffuzhane, Urla 1865 de Fransızlar yapmış, 1950 ye kadar kullanılmış.
Bu olasılık varsa başka insanlara da bulaştırabilirler. Kelimenin kökeni İtalyanca olup 40 anlamına gelmektedir. Çünkü eskiden bulaşıcı hastalıklara karşı önlem almak için özellikle gemileri ve içinde bulunanları 40 gün özel merkezlerde tutarlarmış. Bu süre bitiminde hastalık görülmeyenlerin merkezden çıkmasına izin verilirmiş. Karantina, hayvanlar için de uygulanabilir (örneğin şap hastalığına karşı uygulanan gibi).
İzolasyon nedir?
Hasta olmuş kişilerin sağlamlardan ayrılması işlemidir. İzolasyon, hastanın durumuna göre hastane veya evde olabilir. Amacı hastalığın başka insanlara bulaşmamasıdır.
Resim: izolasyon odası