4 Şubat 2019
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından altı ayda bir açıklanan işkollarındaki işçi sayılarına ve sendikaların üye sayılarına ilişkin istatistikler, Resmi Gazete’nin 31 Ocak 2019 tarihli sayısında yayımlandı.
Her yıl Ocak ve Temmuz aylarında yayımlanan veriler, “kriz yok” denilen ülkemizde önemli bir gerçeğe işaret ediyor. Verilere göre, 2018 yılı Temmuz ayından bu yana, yani son altı aylık dönemde istihdamın azaldığı 16 işkolunda en az 917 bin 576 işçi işten çıktı. Sektörel bazda bakıldığında, işçi sayısı itibariyle sırasıyla inşaat, turizm ve metalde işten çıkışların yoğunlaştığı gözlenirken son altı aylık dönemde 20 işkolundan yalnızca 4’ünde istihdam artışı yaşandı. Tüm işkollarındaki işçi sayısı Temmuz ayından bugüne 710 bin azalmış durumda.
Sendika istatistiklerinin sunduğu veriler şu şekilde özetlenebilir:
• İstatistiklerde işçi sayısındaki değişimin uzun dönemli seyrine bakıldığında genel eğilimin Temmuz istatistiklerinde artış, Ocak istatistiklerinde düşüş olduğu görülmektedir. Bu durumun ağırlıkla mevsimsel etkilerden kaynaklandığı söylenebilir. 2013 yılından bu yana bu genel eğilimin dışında iki farklı dönem olmuştur. Bunlardan ilki 2018 yılında önceki yıllardan farklı olarak Ocak ayında yaşanan küçük artış, ikincisi 2018 Temmuz – 2019 Ocak arasında yaşanan çok sert düşüştür. Bu, bahsedilen dönemdeki ilk sert düşüştür. (Yıllar bazındaki değişim alttaki grafikten izlenebilir)
• Sert düşüşün yaşandığı bu son dönemde, istatistiklerde yer alan toplam 20 işkolunun 16’sında işçi sayısında azalma meydana gelmiştir. İşçi sayısının azaldığı işkollarında çalışanların sayısı 917 bin 576 azalmıştır.
• İşten çıkışların en yoğun yaşandığı işkolu, krizin en yoğun hissedildiği inşaattır. Son altı ayda en az 546 bin inşaat işçisi işini kaybetmiştir. Bu sayı inşaattaki istihdamın yüzde 30 düzeyinde azaldığına işaret etmektedir.
• İşçi çıkışlarının yoğun olarak yaşandığı bir başka işkolu konaklama ve eğlence işleridir. Turizm sektöründeki iş hacminin dönemsel artış göstermesinden kaynaklı olarak, genelde Ocak istatistiklerinde istihdam düşüşü yaşanmaktadır. Ancak geçen yılın aynı döneminde (2017 Temmuz – 2018 Ocak arası altı aylık dönemde) 79 bin kişinin işini kaybettiği işkolunda, bu dönemki düşüş 154 bin olmuştur.
• İşçi sayısındaki düşüşün oransal olarak en yüksek olduğu üçüncü işkolu çimento, toprak ve cam olmuştur. En az 26 bin 408 işçinin işten çıktığı sektörde, son altı ayda yüzde 15’lik bir istihdam daralması yaşanmıştır.
@page { size: 8.27in 11.69in; margin: 0.79in } p { margin-bottom: 0.1in; direction: ltr; line-height: 115%; text-align: left; orphans: 2; widows: 2; background: transparent }
İşkolu
2019 Ocak
2018 Temmuz
Fark
%
İNŞAAT
1.259.940
1.805.928
-545.988
-30%
KONAKLAMA VE EĞLENCE
840.112
994.168
-154.056
-15%
METAL
1.521.942
1.582.714
-60.772
-4%
ÇİMENTO, TOPRAK VE CAM
153.985
180.393
-26.408
-15%
MADENCİLİK VE TAŞ OCAKLARI
183.187
206.273
-23.086
-11%
PETRO-KİMYA, LASTİK, PLASTİK, İLAÇ
473.045
491.679
-18.634
-4%
TARIM, ORMANCILIK, AVCILIK
139.557
156.968
-17.411
-11%
AĞAÇ VE KAĞIT
224.942
240.117
-15.175
-6%
ENERJİ
234.455
248.051
-13.596
-5%
DOKUMA, HAZIR GİYİM VE DERİ
1.042.846
1.055.766
-12.920
-1%
GIDA SANAYİİ
603.795
610.841
-7.046
-1%
GEMİ YAPIM, DENİZ TAŞIMACILIĞI
171.980
177.756
-5.776
-3%
BASIN YAYIN VE GAZETECİLİK
86.366
91.443
-5.077
-6%
İLETİŞİM
63.714
68.725
-5.011
-7%
SAVUNMA VE GÜVENLİK
291.767
295.265
-3.498
-1%
BANKA, FİNANS VE SİGORTA
287.441
290.563
-3.122
-1%
TOPLAM (İşçi sayısı azalan 16 işkolunda)
7.579.074
8.496.650
-917.576
-11%
SAĞLIK VE SOSYAL HİZMETLER
424.081
406.501
17.580
4%
TAŞIMACILIK
750.674
732.647
18.027
2%
GENEL İŞLER
1.061.760
1.012.090
49.670
5%
TİCARET, BÜRO, EĞİTİM
3.596.394
3.473.776
122.618
4%
TOPLAM (Tüm işkolları)
13.411.983
14.121.664
-709.681
-5%
• İstihdamdaki düşüşle dikkat çeken bir başka işkolu ise Türkiye’de ihracatın başını çeken otomotiv sektörünün de içinde olduğu metal işkoludur. İşkolundaki sektörlerde 2018 yılında ihracat rekorları kırarken metal işkolunun bütününde işçi sayısı 60 bin 772 kişi azalmıştır.
• Sağlık, taşımacılık, genel işler ve ticaret, büro, eğitim ve güzel sanatlar işkollarında çalışan toplam işçi sayısında son altı aylık dönemde 207 bin 895 kişilik artış olmuştur. Bu artışın önemli bölümü “ticaret, büro, eğitim ve güzel sanatlar” işkolundan kaynaklanmıştır. Bu işkolunda genel olarak her yıl Ocak istatistiklerinde artış gözlenmektedir. Buna karşın adı geçen dört sektörde geçen yılın aynı döneminde yaşanan istihdam artışının 380 bin kişi olduğu da not edilmelidir. Dolayısıyla dönemsel bazda karşılaştırma yapıldığında artış oranında düşme gözlenmektedir.
20 işkolunun geneline bakıldığında ise son altı aylık dönemde çalışan işçi sayısı 709 bin 681 kişi azalmıştır. Başka bir deyişle istihdamda yaklaşık 710 bin kişi düzeyinde daralma yaşanmıştır.
• TÜİK tarafından açıklanan Temmuz 2018 verilerindeki (Çalışma Bakanlığı’nın Temmuz istatistiklerinin yayımlandığı ay olması itibariyle Temmuz verileri ele alınmaktadır) dar tanımlı işsizlik rakamına göre, işsiz sayısı 3 milyon 531 bin olarak açıklanmıştır. Aynı dönemde TÜİK verilerine dayanılarak hesaplanan geniş tanımlı işsizlik ise 6 milyon 310 bin kişi olmuştur. Çalışma Bakanlığı’nın işkolu/sendika istatistikleri ise o günden bu güne işçi sayısında 710 bin düşüş olduğunu gösteriyor. TÜİK’in Nisan ayında yayımlanacak olan Ocak ayı istatistiklerindeki dar tanımlı işsiz sayısının, 4 milyon 200 bin civarı olacağı düşünülebilir.
Tablo: Sendika istatistiklerinde çalışan işçi sayısı değişimi
Tablo ve Grafik kaynağı: Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından, 6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu gereğince yayımlanan işkollarındaki işçi sayıları ve sendikaların üye sayılarına ilişkin istatistiklerden derlenmiştir.
Çalışma Bakanlığı sendika istatistikleri sigortalı işçileri kapsamaktadır. TÜİK’in Temmuz 2018 verilerine göre, 3 milyon 685 bin işçi kayıtdışı olarak çalışmayı sürdürmektedir.
Kayıtdışının en yoğun gözlendiği sektörler arasında ise bilindiği gibi inşaat, tarım ve tekstil/hazır giyim sektörleri öne çıkmaktadır. Dolayısıyla özellikle inşaattaki daralmanın, kayıtdışında da ciddi iş kaybına yol açtığını söylemek mümkündür. TÜİK’in sigortasız işçilerin boyutunu yansıtmakta yetersiz kalan verilerine göre dahi yüzde 18’in üzerine kayıtdışı çalışmanın olduğu ülkemizde, istihdam daralması Çalışma Bakanlığı verilerinin de oldukça üzerindedir.
bes_brosur_subat2019
